![](/media/lib/504/n-salamandra-80ef2f05ec3a9824fcb453d06a6f4870.jpg)
Lotnicze umiejętności salamander zaskoczyły naukowców
23 maja 2022, 18:22Polatuchy czy płazy potrafiące przemieszczać się lotem ślizgowym, mrówki i wiele owadów żyjących na drzewach są w stanie wykonywać w powietrzu manewry, chroniące je przed upadkiem na ziemię. Jednak mistrzem wśród nich wydaje się salamandra, która całe życie spędza w koronach najwyższych drzew na świecie, kalifornijskich sekwoi wiecznozielonych. To, co naukowcy zobaczyli w tunelu aerodynamicznym przeszło ich najśmielsze oczekiwania.
![](/media/lib/517/n-etruskowe1-29582bb096a5ee771fe335419663405c.jpg)
Odkrycie niesplądrowanych grobów rzuca nowe światło na Etrusków po rzymskim podboju
6 września 2022, 12:03W marcu 2021 roku podczas prac rolniczych w okolicy Civitella Paganico, natrafiono na etruskie pochówki z II wieku p.n.e. Archeolodzy z IMPERO Project podjęli wykopaliska ratunkowe i stwierdzili, że mają do czynienia z jednymi z niewielu grobów, których nie splądrowali złodzieje w starożytności lub czasach współczesnych. Bogate wyposażenie pokazuje, jak wiele ze swojej kultury zachowali Etruskowie już po podbiciu Etrurii przez Rzym.
![](/media/lib/529/n-mieso-7f6026a60cac4757d22ab997cb25686a.jpg)
Dieta ludzi paleolitu była bardziej złożona, niż nam się wydaje
25 listopada 2022, 06:33Badania nad dietą paleolitycznych łowców-zbieraczy, zarówno H. sapiens jak i H. neanderthalensis, koncentrowały się głównie na konsumpcji mięsa. Od dawna bowiem identyfikowano kości, pozostałe po zjadanych przez ludzi zwierzętach. Jednak wraz z rozwojem technik badawczych zdobywamy coraz więcej dowodów na to, że w diecie ludzi paleolitu rośliny odgrywały znacznie większą rolę niż nam się wydaje, a używane przez nich techniki kulinarne były bardziej skomplikowane, niż sądzimy.
![](/media/lib/542/n-batwa-6b1f8c482331afb52503e1fd00d3bdd8.jpg)
Badania nad dziećmi łowców-zbieraczy mogą poprawić dobrostan dzieci z krajów rozwiniętych?
14 marca 2023, 07:05Jeśli chcemy lepiej zrozumieć warunki rozwoju, do jakich dzieci mogą być najlepiej przystosowane, powinniśmy przyjrzeć się łowcom-zbieraczom, uważają autorzy artykułu opublikowanego na łamach Journal of Child Psychology and Psychiatry. W końcu, jak przypominają, H. sapiens przez ponad 95% swojej historii był łowcą-zbieraczem.
![](/media/lib/557/n-gertrudagoto-d5815339da4e44eb0c8e85c416beab49.jpg)
Jak Gustaw zmienił się w Gertrudę. Znamy wygląd kobiety, która zginęła na słynnym galeonie Vasa
31 lipca 2023, 08:09W 1628 roku zatonął galeon Vasa wybudowany na wojnę z I Rzeczpospolitą. Wrak odnaleziono 300 lat później i wspaniały okręt można podziwiać w specjalnie wybudowanym muzeum. Z Vasą zginęło około 30 osób. Dotychczas wydobyto liczne szczątki ludzkie, które są przedmiotem badań. Dokonano też rekonstrukcji wyglądu części z nich, w tym szkieletu oznaczonego literą „G”. Mężczyznę nazwano Gustawem. Niedawno okazało się jednak, że szkielet należał do kobiety. Dokonano więc kolejnej rekonstrukcji wyglądu i tak oto Gustaw zmienił się w Gertrudę.
![](/media/lib/568/n-komarzaba1-d78e1c7fb446724c8f484a0b40fa596e.jpg)
Australijski komar czerpie krew z... nozdrzy żab
18 grudnia 2023, 09:46Pewien gatunek komara z Australii ma niezwykłą strategię zdobywania pożywienia. Dwóch biologów ze zdumieniem zauważyło, że Mimomyia elegans pożywia się w nozdrzach niektórych gatunków płazów bezogonowych. Byli tak zaskoczeni odkryciem, że przez trzy lata prowadzili obserwacje i odkryli, że komar najpierw ląduje na grzbiecie żaby, następnie wędruje na jej głowę, staje między oczami, wkłuwa się do środka nozdrza i stamtąd czerpie krew.
![](/media/lib/585/n-warankom-f8b53c27b0ae32ef1b02e11fc46ca8e9.jpg)
Warany z Komodo wzmacniają zęby żelazem
26 lipca 2024, 09:32Zęby waranów z Komodo są pokryte żelazem, donoszą naukowcy z King's College London. Odkrycie może wyjaśniać, jak to się dzieje, że zęby waranów wciąż pozostają ostre oraz mogą dostarczyć informacji o tym, w jaki sposób drapieżne dinozaury zabijały i pożerały swoje ofiary. Warany z Komodo to największe żyjące obecnie jaszczurki. Średnia masa dorosłych osobników sięga 80 kilogramów. Są bardzo skutecznymi drapieżnikami o zakrzywionych zębach, podobnych do zębów wielu mięsożernych dinozaurów.
![](/media/lib/598/n-jaskinia1-066c0c626a5139b83d725e47e8d02d22.jpg)
Tak rodziła się religia. W izraelskiej jaskini znaleziono jedno z najstarszych na świecie miejsc kultu
3 stycznia 2025, 08:57W najgłębszych partiach Jaskini Manot położonej w Zachodniej Galilei, odkryto prehistoryczny kompleks rytualny. Wejście do niego tworzą imponujące stalagmity, a centrum kompleksu stanowi skała z geometrycznymi żłobieniami przypominającymi skorupę żółwia. To najstarsze w Lewancie i jedno z najstarszych na świecie zidentyfikowanych miejsc kultu. Jego badaniem zajęli się naukowcy z Izraelskiej Służby Starożytności, Uniwersytetu Ben Guriona i Uniwersytetów w Hajfie i Tel Awiwie.
Ile zegarów biologicznych ma człowiek?
16 czerwca 2006, 12:52Do tej pory uważano, że dobowy zegar biologiczny ssaków jest umiejscowiony w przedniej części podwzgórza, a dokładniej nad skrzyżowaniem nerwów wzrokowych, po obu stronach trzeciej komory mózgu. Są nim jądra nadskrzyżowaniowe (SCN, suprachiasmatic nuclei). Henryk Urbanski i jego zespół z Oregon National Primate Research Center w Beaverton odkryli jednak drugi zegar, znajdujący się w nadnerczach.
Hemihegetotherium trilobus - ni pies, ni zając
20 września 2006, 13:14W skamielinach przechowywanych przez Narodowe Muzeum Historii Naturalnej w La Paz (Boliwia) znaleziono szczątki nieznanego wcześniej zwierzęcia. Hemihegetotherium trilobus należał do notoungulatów (Notoungulata) - rzędu wymarłych ssaków kopytnych, które żyły głównie w Ameryce Południowej od później kredy do plejstocenu.